5 năm mở mang thủ đô: Hà Nội mới 'được' nhiều hơn 'mất'

Tiến sĩ - kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc Hà Nội - Ảnh: Nhân vật cung cấp Thanh Niên Online:Là một trong những người dự khá sâu sát vào việc góp ý cho quy hoạch thủ đô, ông đánh giá như thế nào về những đổi thay của Hà Nội sau 5 năm mở rộng địa giới hành chính? TS - kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm:Sau 5 năm mở mang địa giới hành chính Hà Nội với Hà Tây và H.Mê Linh (Vĩnh Phúc), một số xã thuộc H.Lương Sơn (Hòa Bình), có nhiều điểm dị biệt đáng lưu ý. Trước nhất phải kể đến sự thay đổi trong cấu trúc thành phố. Trước đây, cấu trúc chỉ là một đô thị trọng tâm thì nay là chùm đô thị với một thị thành trung tâm và 5 đô thị vệ tinh. Bên cạnh đó, Hà Nội đã có sự xen kẽ giữa nhà cầu xanh giữa thị thành và vùng nông thôn. Thứ nữa, trước đây, quy hoạch Hà Nội nông thôn chỉ chiếm rất ít, thì nay lại là một phần lớn và quan yếu của Hà Nội. Đó là điểm đặc trưng thứ hai cần nhấn mạnh, sau 5 năm mở mang địa giới hành chính. Nhìn vào các số liệu có thể thấy, phải trước đây, Hà Nội có 70% dân cư thành thị thì sau khi mở rộng, tỷ lệ này chỉ còn 40 - 45%, còn lại là dân cày. Việc mở mang địa giới hành chính còn mang ý nghĩa lớn là tạo ra khoảng cách giữa tỉnh thành trọng tâm và thành phố vệ tinh với cầu tiêu, vòng đai xanh, có cấu trúc thích hợp với định hướng phát triển kinh tế xã hội lâu dài thay vì chỉ tụ hội thành thị như trước đây. Cái được thứ ba tôi cho rằng đó là không gian văn hóa. Trước kia, văn hóa Hà Nội là văn hóa Thăng Long, thì khi mở rộng về Hà Tây, Hòa Bình, văn hóa mang nét xứ Đoài, xứ Nam, Hòa Bình. Tức thị di sản văn hóa sau khi Hà Nội rộng hơn là tổng thể của nhiều dòng văn hóa khác nhau. Đó cũng được cho là một trong những đặc trưng góp phần làm phong phú thêm yếu tố phong vị của Hà Nội văn minh, văn hiến. Môhttp://www.Idee.Vnhình quy hoạch tổng thể Thủ Đô Hà Nội sau khi mở rộng địa giới hành chính - Ảnh: Lê Quân * Bên cạnh những thành tựu, Hà Nội sau khi mở mang địa giới hành chính còn những vướng mắc gì, thưa ông? -Tồn tại lớn nhất là việc cụ thể hóa quy hoạch còn chậm và những quy chế chính quyền sau khi sáp nhập Hà Tây về với Hà Nội. Tôi cho rằng cần phải có những quy định đặc thù cho chính quyền đô thị, mặc dù có lo ngại tạo ra “đặc quyền” song có thể phòng ngừa bằng quy định phải chịu hoàn toàn trách nhiệm. Bên cạnh đó, tổ chức quy hoạch của thủ đô chưa bao giờ được thực hiện “nguyên mẫu” mà thường được điều chỉnh cục bộ, có những quy hoạch đã được phê duyệt, xây dựng một phần nhưng vẫn điều chỉnh, nên thường diễn ra hiện tượng xây xong rồi lại sửa. Sau 5 năm mở mang địa giới hành chính, đúng ra cần giảm dân số tại vành đai 1 - khu lõi lịch sử, thì nay chưa giảm được mà còn chờ luật Thủ đô, mà luật này mới chỉ có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7 vừa qua. Còn tại khu vực ngoại ô là vòng đai 2 và 3, đổi thay địa giới rồi, nhưng cũng chưa có gì đổi thay. Trước kia thế nào nay vẫn vậy, và việc triển khai thỉnh thoảng còn chậm chạp. * Vậy cần phải làm gì để có thể khiến cho phần lớn người chấp nhận hơn với quy hoạch thủ đô sau 5 năm mở mang? -Tôi cho rằng, cần phải giảm bớt công trình cao tầng trong khu vực nội thành. Việc di dời một số cơ quan, bộ ngành, trường đại học cũng cần được đặt ra cụ thể, chi tiết. Tuy nhiên, như ý kiến của tôi từ trước đến nay, việc di dời cần phải tính đến những tác động sẽ mang đến vì đây không chỉ là dung mạo đô thị mà còn là vấn đề quá tải với khu vực nội đô. Do đó, các bộ ngành cũng cần có sự thống nhất về vấn đề này. * Xin cảm ơn ông ! Hà Nội sau mở rộng địa giới hành chính đã nâng tổng diện tích lên 334.470 ha, phía bắc giáp Thái Nguyên và Vĩnh Phúc; phía nam giáp Hà Nam và Hòa Bình; phía đông giáp Bắc Giang; Bắc Ninh và Hưng Yên; phía tây giáp Hòa Bình và Phú Thọ. Lê Quân (thực hiện)