Cho đến Indonesia ở Viễn Đông, chính giới đều lo ngại
Thế nhưng, tỉ lệ 51,3% này tự thân đã hàm ngụ một sự “đứt gãy chính trị” sâu sắc trong lòng tầng lớp rồi, do vậy mới nổi lên những đối kháng chống lại ông Morsi, tạo điều kiện cho quân đội ra tay. Từ Thổ Nhĩ Kỳ giáp giới với châu Âu, xuống châu Phi, qua Trung Đông. Trong khi đó, những người ủng hộ cựu tổng thống Ai Cập Mohamed Morsi bữa qua tuyên bố sẽ tiếp kiến tổ chức các cuộc biểu tình trong bối cảnh sự chia rẽ ở nước này ngày một dâng cao.
Nên ngay hôm sau vụ chính biến, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), Saudi Arabia, Qatar. Tổng thư ký liên hợp Quốc Ban Ki Moon lên tiếng kêu gọi chấm dứt bạo lực và lên án “việc dùng vũ lực quá mức” trong việc kiểm soát biểu tình.
Một chế độ thần quyền ở Ai Cập xé toạc hiệp nghị hòa bình với Israel, chống chủ nghĩa đế quốc bằng cách “kiểm soát” kênh đào Suez, kinh tế thế giới sẽ ra sao, nhất là Mỹ, châu Âu và chính các nước dầu hỏa Trung Đông? Một eo biển Hormuz mà phân nửa thuộc Cộng hòa Hồi giáo Iran mới chỉ là “ác mộng con” so với kênh đào Suez.
Những loạt đạn bắn vào đền thờ đó là để bảo vệ thể chế thế quyền chống lại xu hướng thần quyền. Thậm chí, như AFP cho biết, hiện có những đồn đoán cho rằng chính quyền sẽ cấm Anh em Hồi giáo hoạt động mặc dầu người phát ngôn của tổng thống tạm quyền chưng điều này. Trong cuộc bầu cử năm ngoái, giáo sĩ Safwat Higazi của Anh em Hồi giáo đã giương ra chiêu bài cùng Morsi phóng thích dải Gaza, khôi phục “Các nước Ả Rập thống nhất với thủ đô là Jerusalem”, cho dù ông Morsi có giữ khoảng cách với chủ trương này.
Coi xét tội sát nhân với 250 thành viên Hồi giáo Một mặt dùng vũ lực trấn áp lực lượng biểu tình, một mặt chính quyền trợ thì Ai Cập mau chóng dùng các biện pháp tư pháp để chứng tỏ lực lượng đối nghịch vi phạm pháp luật.
000 người bị bắt mấy ngày qua, đã nhanh chóng bị tòa án xem xét thủ tục tố tụng, đối mặt với các kết tội giết người, giết người không thành và khủng bố. Đã lên tiếng hoan nghênh quân đội Ai Cập; sáu ngày sau đó ba nước giàu có nhất trong số các nước Hồi giáo thế quyền giờ là Saudi Arabia, UAE và Kuwait đã mau chóng loan báo sẽ “bơm” ngay cho Ai Cập 12 tỉ USD giúp đỡ không hoàn lại và tín dụng ưu đãi không tính lãi, và cả 2 tỉ USD dầu hỏa giao ngay để chế độ mới có vốn mà chèo chống đất nước.
Năm 1956, tổng thống Nasser từng quốc hữu hóa kênh đào này, khiến liên quân Anh - Pháp từ đảo Malta bay đến nhảy dù chiếm cảng Said ngày 5-11 trong khi quân đội Israel tràn qua sa mạc Sinai! Những câu chuyện nửa thế kỷ ngày trước đủ để giảng giải cho hiện tình hiện tại.
Quân đội của một nước 84 triệu dân với 90% theo Hồi giáo mà lại bắn vào đền thờ Hồi giáo? Mỹ lên án bạo lực song nhắm mắt; các nước Ả Rập dầu hỏa giàu sụ ồ ạt bơm tiền để giữ vững “trật tự”, cho dù bằng súng đạn.
Kinh nghiệm thần quyền lãnh đạo tuyệt đối chính trị ở Iran từ năm 1979 là một viễn cảnh mà các nước theo Hồi giáo không hề muốn “noi theo”. EU hôm qua cũng lên tiếng cảnh báo quân đội và chính phủ tạm bợ ở Ai Cập rằng nếu họ không chấm dứt bạo lực và đưa nước này quay lại tiến trình dân chủ thì EU sẽ coi xét lại nguy cấp quan hệ với Cairo.
Cảnh sát chống bạo động triển khai trong nhà thờ al-Fath ngày 17-8 -Ảnh: Reuters giả dụ vụ lật đổ tổng thống Mohamed Morsi hôm 3-7 mới chỉ là một hành động nhắm vào một con người, cho dù đằng sau người đó có là cả một phong trào mang tên Anh em Hồi giáo, thì những tràng đạn tiểu liên bắn vào tháp kinh không chỉ để đáp trả những kẻ bắn tỉa ẩn núp ở đó, mà chính là biểu tượng “đỉnh” của sự đứt gãy “đạo/đời” trong lòng xã hội Ai Cập sau khi Anh em Hồi giáo thắng cuộc bầu cử.
Ngang trái thay, mấy mươi năm dưới trào Hosni Mubarak, do quá “tham ăn” mà “mặc xác” dân nên Anh em Hồi giáo đã thay thế nhà nước trong việc cung cấp các dịch vụ công cộng tối thiểu, nhất là ở nông thôn, và giành được chính quyền với 51,3% số phiếu trong cuộc bầu cử năm ngoái.
Tính đến hôm qua, số người bỏ mạng sau bốn ngày bạo lực ở Ai Cập đã lên đến hơn 750 người. VIỆT PHƯƠNG DANH ĐỨC. Chưa kể việc chưa vững chân mà Anh em Hồi giáo đã muốn động chạm đến cả Israel.
