3 bảo tàng được vinh danh: nhịp truyền bá hình ảnh đất nước

Một góc trưng bày ở bảo tàng Dân tộc học Hàng năm, bảo tồn đón tiếp và phục vụ khoảng 500.000 - 700.000 lượt khách tham quan, trong đó chiếm 70% là khách quốc tế. Vậy là tới nay, Việt Nam đã có 3 bảo tàng có tên trong danh sách các bảo tàng hấp dẫn nhất Châu Á gồm có: bảo tàng Chứng tích Chiến tranh tại TP.HCM được xếp thứ 5, tiếp đến là bảo tàng Dân tộc học Việt Nam (vị trí thứ 6) và bảo tồn Phụ nữ Việt Nam (vị trí 11). Tháng 10-2012, bảo tàng Phụ nữ Việt Nam cũng đã được TripAdvisor chọn là "Điểm du lịch hấp dẫn nhất năm 2012” của Hà Nội. Những bảo tồn này luôn được nhắc đến với cuộc cách mệnh về trưng bày, cũng như cách làm du lịch vấn khách. Tại bảo tồn Chứng tích Chiến tranh, nhiều chứng tích gắn với lịch sử được trưng bày, trong đó có nhiều câu chuyện trong thời chiến được kể lại khiến du khách rất xúc động. Đến đây, khi được tận mắt tìm hiểu thêm về quá cố của Việt Nam với những bức ảnh tàn khốc của chiến tranh: nạn nhân ảnh hưởng chất độc da cam, những bức ảnh cán bộ cách mạng bị tra tấn,… nhiều du khách không cầm được nước mắt. Nhiều du khách hẹn khi về nước họ sẽ kể lại những gì được biết tại đây cho những người bạn của họ hiểu thêm về Việt Nam. Để thu hút khách du lịch, bảo tồn còn tổ chức các chủ đề về văn hóa, ẩm thực khác nhau như "Ẩm thực thời kháng chiến” tái tạo món ăn thời chiến như cơm nắm, muối mè, bánh tét, khoai mì, cá lóc nướng trui… 2.Việc ghi nhận của thế giới cho thấy chúng ta có quyền tự hào với vốn di sản được phát huy, nhưng cũng để thấy, với hơn 100 bảo tàng được xây dựng tại Việt Nam, nguồn tiềm năng này hầu như bị bỏ ngỏ. Và cần phá hoang nguồn tiềm năng này ra sao là một câu hỏi được đặt ra. Trang web TripAdvisor cũng đánh giá: Người Việt Nam chưa có lề thói tham quan bảo tàng cũng như đọc, học hỏi ở bảo tồn. Vậy làm sao để khuyến khích khách nội địa đến với bảo tồn, đặc biệt là giới trẻ, các em học trò. Cũng trong nhiều năm qua, câu chuyện học lịch sử qua hệ thống bảo tàng để học trò được tiếp cận với những hiện vật lịch sử, tránh "học chay”, nhàm được các chuyên gia đề xuất. Theo TS Lê Thị Minh Lý - Giám đốc trọng điểm Nghiên cứu và phát huy giá trị di sản văn hóa: Lâu nay sự thiếu hụt, trống vắng các chương trình giáo dục công chúng tại bảo tàng là một trong những thách thức làm giảm giá trị bảo tồn và vai trò của bảo tồn ở nước ta. Đứng trước nhu cầu cấp thiết đổi mới và phát triển công chúng, đồng thời thiết lập mối quan hệ giữa bảo tàng với nhà trường trong việc nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh, các bảo tàng cần sớm xây dựng chương trình giáo dục và không gian khám phá, trải nghiệm, sáng tạo, học tập tại bảo tàng. Và mới đây, chương trình "Em yêu lịch sử” được bảo tồn Lịch sử Quốc gia tổ chức là một mô hình thí điểm đưa học trò gần hơn với môn lịch sử. 3.Tự hào với những thương hiệu bảo tàng Việt Nam được truyền bá ra thế giới, nhưng cũng cần coi lại nghiêm túc những bất cập trong hoạt động bảo tồn hiện thời. Thực tế, phần nhiều các bảo tàng từ các đô thị lớn cho đến các tỉnh luôn trong cảnh quạnh vắng vắng khách. Dư luận từng lên tiếng về bảo tồn Hà Nội với sự phung phí trong xây dựng, vì sau 3 năm khánh thành, bảo tàng Hà Nội vẫn chỉ đơn giản là chỗ trưng bày hiện vật. Rồi bảo tồn Lịch sử Quốc gia với kinh phí 11 ngàn tỷ đồng cũng không nhận được sự tán đồng, với những lo ngại về hiệu quả khai hoang sau khi xây dựng xong. Nhân đây, cũng phải nhìn sang một số bảo tồn chuyên ngành có công năng thiết thực cho công tác học tập, nghiên cứu ở các trường đại học lại chưa được đầu tư thỏa đáng. Như bảo tồn sinh vật học của Đại học Sư phạm Hà Nội khá phong phú về hiện vật, là địa chỉ thú nhận cho nhiều học trò, sinh viên đến tìm hiểu, nghiên cứu. Nhưng, diện tích trưng bày lại quá chật chội với hai phòng kho chứa đầy những mẫu vật quý hiếm. Bên cạnh đó, bảo tồn tự nhiên Việt Nam với quy mô hoành tráng, kiến trúc hiện đại, nhưng cho đến nay dự án vẫn chưa có đất để xây dựng. Những mẫu vật vẫn nằm bộn bề, chất đống trong nhà kho. Nên chăng, cần có một cuộc "đại phẫu’ với hệ thống bảo tàng Việt Nam? Gia Bách